Giambattista Vico Yeni Bilim’de, tanrısal otoriteyi ifade eden, devlerin/Titanların bağlandığı zincirler (religando = bağlama) ile “din” (religio) kelimesini etimolojik olarak ilişkilendirir. Mircea Eliade “Uranos’un çocuklarının çatışması Helen tanrılarının Helen-öncesi tanrıların yerine geçiş sancıları mıdır?” sorusuna bir yanıt olabilir. Bu çatışmalar eski dinin tanrılarının yeni dinin güçlü iman bağlarıyla bağlanması, onların yol açtıkları kaosun ortadan kaldırılması ve yeni bir düzenin kurulmasının mücadelesinin sonucudur. Bu devler arzularını dizginlemeyi öğrenip yer ormanında vahşiler olarak dolaşma adetinden vazgeçip yerleşik bir hayata geçmeleriyle yavaş yavaş uygar insanlara dönüşmüşlerdir.
"Ahlaki değer ... conatus’tan [iradî olan] başlamıştır. Çünkü gök gürültüsünün korkutucu diniyle dağların altında zincire vurulmuş devler, büyük yer ormanının içinde yabanıl hayatın vahşi alışkanlıklarını kontrol etmeyi ve onların bölgelerinde saklı kalmış ve yerleşmiş kendilerine zıt düşen âdetleri elde etmeyi öğrenmişlerdir. Onlar daha sonra ulusların kurucuları ve ilk yönetimlerin efendileri olmuşlardır.... Öldürücü bir teröre sahip olan göksel âlemin memnuniyetini kazanmak için vahşi isteklerini kontrol ederek bu conatus ile birlikte, ruhun değeri de onlar arasında kendini göstermeye başlamıştır." (Giambattista Vico, Yeni Bilim, s. 218-219)Devler bu ilk dinî buyrukları Zeus’un birer kehanet niteliğindeki gökgürültülerinden çıkarmışlardı. Din ilk insanları güçlü, çalışkan ve bağışlayıcı yapmıştır. Böylece onların her birinin bir kadını kendi mağarasına çekmesi ve hayatları boyunca devamlı bir misafirlikle o kadını orada tutmaları gerçekleşmiştir.
"Böylece insani aşk eylemi saklanarak, yani utanma duygusundan dolayı, mağarada icra edilmiştir. Onlar böylece utanma duygusunu hissetmeye başlamışlardır... Bu duygu, dinden sonra ulusların birliğini koruyan ikinci bir bağdır..." (Giambattista Vico, Yeni Bilim, s. 218-219 ve ayrıca bkz. 224-225.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder